Jesteś tutaj:
Portal o antykach i sztuce dawnej
Porady
Poradnik kolekcjonera
Czyszczenie srebra i stopów miedzi - metody konserwatorskie

Czyszczenie srebra i stopów miedzi - metody konserwatorskie

Przedstawione poniżej metody i sposoby wykonania roztworów wymagają podstawowej wiedzy chemicznej i przestrzegania przepisów ochrony własnej oraz zapewnienia odpowiednich warunków do ich wykonania, a w szczególności dobrej wentylacji pomieszczenia warsztatowego. Do ochrony własnej potrzebne nam będą maska z filtrem węglowym, okulary ochronne, gumowe rękawice i fartuch.

Trawienie wybłyszczające i rozjaśniające
W przypadku, gdy przedmiot posiada zbyt skomplikowany kształt lub zawiodły nas inne metody czyszczenia, w tym także mechaniczne, możemy zastosować trawienie chemiczne. Na wstępie bezwzględnie musimy dokładnie odtłuścić powierzchnię przedmiotu. Najlepiej zrobić to poprzez szorowanie szczotką za pomocą gorącej wody z dodatkiem detergentu. Zabieg ten gwarantuje późniejsze, równomierne działanie roztworu trawiącego na całej powierzchni przedmiotu. Powstałe w wyniki trawienia ciemne plamy będą wskazywać na niedokładne odtłuszczenie powierzchni przedmiotu. Trawienie i nabłyszczanie wykonujemy poprzez zanurzanie i poruszanie czyszczonym eksponatem w roztworach przedstawionych poniżej:

Trawienie podstawowe:
Kwas azotowy HNO3, stężony          250ml
Kwas solny HCl, stężony                   250ml
Chlorek sodu NaCl (sól kamienna)    60g

Temperatura kąpieli 18-20 st.C
Maksymalny czas trawienia wynosi kąpieli to 4-6 sekund, następnie należy natychmiast wypłukać przedmiot pod bieżącą zimną wodą.

Trawienie wybłyszczające:
Kwas azotowy HNO3, stężony      75ml
Kwas siarkowy H2SO4, stężony   300ml
Kwas solny   HCl, stężony             2ml
Sadza techniczna                            1g

Lub

Kwas azotowy HNO3, stężony       75ml
Kwas siarkowy H2SO4, stężony     300ml
Chlorek sodu NaCl, sól kamienna   1,5g

Temperatura kąpieli 20-25 st.C
Maksymalny czas trawienia kąpieli wynosi 3-8 sekund, następnie natychmiast należy przedmiot wypłukać pod bieżącą zimną i następnie gorącą wodą.

Utrwalanie połysku ? pasywacja.

Możemy zabezpieczyć powierzchnię metalu przed ponownym utlenianiem stosując pasywację. Jest to proces chemicznego chromianowania, czyli kąpiel przedmiotu w roztworze zawierającym odpowiednie związki chromu. W wyniku kąpieli przedmiot pokrywany jest cieniutką, bezbarwną warstewką chromianową. Ze względu na mocno trujące właściwości niektórych związków chromu, używać będziemy postaci bezpiecznej, czyli bezwodnika kwasu chromowego. Poniżej łatwe przepisy na wykonanie dwóch takich kąpieli.

1. Bezwodnik chromu CrO3                 70g
Kwas solny HCl, stężony                  1ml
Kwas siarkowy H2SO4, stężony       80ml
Kwas azotowy HNO3, stężony         20ml
Woda do objętości 1litra

Przygotowanie roztworu:
Bezwodnik chromu rozpuszczamy całkowicie w 400ml ciepłej wody, a następnie dodajemy kolejno odmierzone kwasy. Po wymieszaniu uzupełniamy całość wodą do objętości jednego litra. Temperatura roztworu powinna wynosić ok. 20-25 st.C.
Czas trwania kąpieli 10-15 sekund. Przedmiot po pasywacji należy dokładnie wypłukać w zimnej a następnie gorącej wodzie i wysuszyć.

2. Bezwodnik chromu CrO3                150g
Siarczan sodu Na2SO4                     20g
Woda do objętości jednego litra

Przygotowanie roztworu:
Bezwodnik chromu rozpuszczamy całkowicie w 400ml ciepłej wody, a następnie dodajemy odmierzony siarczan sodu. Całość po wymieszaniu uzupełniamy wodą do objętości jednego litra. Temperatura roztworu powinna wynosić ok. 20-25 st.C.
Czas trwania kąpieli 20-30 sekund. Przedmiot po pasywacji należy dokładnie wypłukać w zimnej, a następnie gorącej wodzie i wysuszyć.

: Pasywacja

Obecnie można bez problemu zakupić gotowe kąpiele (roztwory) do chromianowania chemicznego oraz elektrochemicznego np. w sklepach wyposażenia jubilerskiego. Zdecydowanie poprawia to komfort wykonania tych procesów i obniża ryzyko ewentualnych błędów podczas sporządzania mieszanin.

MarkusAntikus

Nasz redaktor

MarkusAntikus - zabytki techniki

Jego domeną są zabytki techniki. Interesuje się m.in. zegarami, telefonami oraz ich konserwacją. Prawdziwa "złota rączka" - nie wstanie od przedmiotu dopóki go nie naprawi!

Zobacz wszystkie artykuły...