Patroni kategorii

Zaparzacze i dzbanki do kawy - jak wiele od nich zależy!

dzbanki do kawy, plater / fot. scx.hu

Publikacja: 08.03.2012

Z pietyzmem palone ziarno, mielone w przeznaczonym do tego celu młynku, wymagało od początku umiejętnego sposobu parzenia. O ile przy przygotowaniu kakao nie można było nic zepsuć, a i przygotowanie herbaty nie nastręczało trudności, to kawa wymagała większej uwagi oraz przeznaczonego wyłącznie do tego celu naczynia. Orientalne łabędzie formy dzbanków, które wraz z ziarnem były sprowadzane do Europy nie znajdowały dużego uznania i szybko wypracowano europejską formę o prostej i długiej wylewce oraz pękatym brzuścu. 

Platerowa miniatura zaparzacza
Miniaturowy zaparzacz do dzbanka, plater / fot. redakcja

Początkowo parzono kawę zalewając ją bezpośrednio gorącą wodą w dzbanku. Szybko jednak zaniechano tej metody, ponieważ powodowała ona niepożądany gorzki posmak oraz pływające drobiny zmielonych ziaren. W kafehauzach przygotowano kawę inaczej - gotowano ją bezpośrednio w dużych kociołkach nad otwartym paleniskiem, a następnie rozlewano do dzbanków. Efektem tego była konieczność filtrowania reszty naparu, który znajdował się na dnie kociołków, by efektywnie go wykorzystać. Postępem w tej dziedzinie było zastosowanie metody francuskiej - zmieloną kawę umieszczano w lnianym woreczku, który następnie zawiązany sznurkiem umieszczano w dzbanku i dopiero tak wiszący zalewano gorącą wodą. Skutkiem tego otrzymywano łagodny i przyjemny w smaku napój. W ciągu dalszych ulepszeń lniany woreczek otrzymuje metalowy pierścień, który swobodnie można umieścić w górnym otworze dzbanka, a następnie zalać wodą.

Porcelanowy dzbanek z Wałbrzycha CT
Porcelanowy dzbanek Carl Tielsch, Wałbrzych XIX wiek / fot. redakcja

Dzbanek do kawy stał się centralnym elementem na stole i, jak w przypadku rosterów i młynków, tak tu, rzemieślnicy prześcigali się w produkcji coraz to wymyślniejszych form oraz wykorzystywaniu różnych materiałów. Początkowo dzbanki były: wyłącznie metalowe (srebro, miedź, cyna), brzuśce pękate, osadzone na nóżkach, wyposażone minimum w jeden uchwyt oraz rurkowatą wylewkę z kranikiem. Z upływem czasu forma dzbanka uległa wyszczupleniu, pozostał jeden uchwyt umieszczony przeciwlegle do wylewki. Jako materiał została zastosowana również atrakcyjna cenowo ceramika. Za jej sprawą z tym wykwintnym napojem zapoznały się również niższe sfery społeczeństwa, co spowodowało coraz większą popularność kawy oraz jej spożycia. Przełom XIX/XX wieku to rozkwit gospodarczy Europy. Kawowy boom nie pozostaje bez echa pośród producentów ceramiki i porcelany, bo też coraz większe znaczenie ma kwestia jak i z czego pić kawę. Popularne stają się porcelanowe serwisy kawowe  i porcelanowe zaparzacze umieszczane na dzbanku po zdjęciu pokrywki. Z problemem szybkiego zatykania się lnianych woreczków do parzenia też sobie prędko poradzono wprowadzając możliwość zastosowania jednorazowych filterków celulozowych.

MarkusAntikus