Patroni kategorii


Śląskie cudeńka, czyli parę słów o historii porcelany

Paterka, Tillowitz (Tułowice), fot. redakcja

Publikacja: 11.01.2008

Początek wytwórstwa porcelany na Śląsku związany jest z historycznym faktem powstania w 1820 roku manufaktury w Wałbrzychu. Niewielka wytwórnia założona przez C.S. Rauscha dysponowała tylko jednym piecem do wypału i zaopatrywała w swoje wyroby jedynie okolicznych odbiorców. Profil produkcji porcelany sanitarnej, w tym talerzy i filiżanek, miał prowadzić do zastąpienia typowych w tym czasie i niehigienicznych produktów z cyny i drewna. Wkrótce po pierwszej fabryce na dolnym Śląsku, powstały dwie, najbardziej znane i liczące się na rynku europejskim wytwórnie Carla Kristera i Carla Tielscha. Po nich obserwujemy prawdziwy wysyp kolejnych manufaktur obejmujących teren od Białej Wody aż po Tułowice. Kilka z nich, mimo wielu problemów, istnieje i prowadzi produkcję do dnia dzisiejszego. Dzięki staraniom wielu kolekcjonerów i miłośników porcelany, którzy z pełnym zaangażowaniem i poświęceniem badają temat historii porcelany na Śląsku, powstają coraz to nowsze monografie poświęcone wytwórniom, ich wyrobom i stosowanym na nich znakom. Przychylnym okiem zaczynają traktować ten temat nasze muzea, organizując coraz to nowsze wystawy na podstawie zbiorów własnych i prywatnych, a tych, jak się okazuje, nie jest wcale tak mało.

Serwis do kawy "Karogold", Tiefenfurt, fot. redakcja

Co zbieramy? W zasadzie w każdej formie i wzorze dekoracji upatrujemy coś dla siebie. Duży wpływ na ukształtowanie naszych kolekcji mają często wspomnienia z dzieciństwa, opowieści i stare fotografie. Często szukamy czegoś szczególnego do podkreślenia naszej osobowości, stylu naszego życia lub wystroju naszego domu. I tak uwagę naszą zwracają popularne wzory z Wałbrzycha typu ?strohmuster?, ?indischblau?, ?zwibelmuster?, serwisy ?Silesia?, ?Germania?, ?Hamburg?, ?Princes? itp. a także konkretne style historyczne, takie jak secesja, neobarok czy poszukiwane ostatnio Art Deco. Natchnione wschodnią sztuką wyroby z cienkiej porcelany Tuppacka z Parowej w stylu ?China Blau?, ?Japan Bunt?, ?Karo Gold? i inne. Niezwykle ciekawe i nie bez znaczenia są zbiory innych przedmiotów z porcelany, takie jak główki do fajek, figurki, popielniczki, w których to mniejszą rolę odgrywa miejsce ich powstania, a większą ich forma i różnorodność motywów. Z porcelany powstało również wiele interesujących przedmiotów reklamowych, służących do wizualizacji profilu firmy zajmującej się usługami bądź produkcją i handlem. Zdobią one do dziś gabinety i firmowe witryny podkreślając dbałość o tradycję oraz zwracając uwagę na ich osiągnięcia w danej branży. Popularne miejsca poszukiwań, jakimi są liczne targi staroci i giełdy kolekcjonerskie, zastępuje obecnie wychodzący naprzeciwko naszym oczekiwaniom Internet. Znajdziemy w nim oferty specjalistycznych antykwariatów, galerii oraz popularnych ostatnio serwisów aukcyjnych. Wyszukać i kupić to jednak nie wszystko. Chcąc podnieść poczucie naszej satysfakcji z zakupu lub zminimalizować rozczarowanie, powinniśmy sięgać po wiedzę. Pomocna jest w tym literatura fachowa poświęcona dziedzinie jaką jest porcelana. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na publikację państwa Ireny i Romana Gatys jaką jest ?Leksykon znaków firmowych śląskich fabryk porcelany 1820-1952? oraz tematyczne monografie dotyczące poszczególnych wytwórni. Z wydawnictw obcojęzycznych do bestsselerów należy publikacja ?Deutsche Porzellanmarken von 1710 bis heute? autorstwa Roberta E. Roentgena. Najnowsze, szóste wydanie z roku 2007, wzbogacone o polski suplement, to doskonała pozycja zwierająca ponad 3060 znaków.

Cukiernica, Carl Tielsch, fot. redakcja

Opracowany przez antykwariat Antyczek, polski suplement, zawierający starannie opracowany indeks symboli, pozwala zmierzyć się z katalogiem osobom, które nie posługują się językiem niemieckim. Wielu zadowolonych klientów przyznaje, że zaraz po leksykonie śląskiej porcelany, to znakomita i obowiązkowa pozycja dla miłośników porcelany. Kupić czy nie kupić? Stare czy współczesne? Te i inne wątpliwości rozwieją liczne albumy, monografie i katalogi, które systematycznie będziemy omawiać na łamach portalu.