Patroni kategorii


Kobalt i złoto na wyjątkowej porcelanie z Titanica

Titanic w porcie w Southampton, 10 kwietnia 1912

W wiosenny dzień, 10 kwietnia 1912 roku, na pokład dopiero co oddanego do użytku, największego wówczas na świecie parowca, weszli pierwsi pasażerowie. Nowy i piękny Titanic majestatycznie górował nad dokami Southampton. W kilka godzin później, ten 270 metrowy stalowy kolos, o wyporności 45.000 ton, wypłynął w swój jedyny rejs.  

Historia Titanica, będąca przez wiele dekad inspiracją dla pasjonatów, artystów, kolekcjonerów, filmowców i wielu zwykłych ludzi, w szczególny sposób została nam przybliżona przez film Jamesa Camerona. W 2017 roku mija 20 lat od jego premiery i do dziś "Titanic" pozostaje jednym z najbardziej kasowych filmów Hollywood. Film ten w niezwykły sposób ożywił wspomnienie o jednym z najpiękniejszych statków świata, który zatonął w trakcie swojego pierwszego rejsu w kwietniu 1912 roku w wyniku kolizji z górą lodową. Spowodował on także wśród wielu ludzi chęć poszukiwania prawdy historycznej o statku.

Na przestrzeni dekad pojawiło się wiele ciekawych pozycji literaturowych, traktujących w mniej lub bardziej udany sposób o historii statku, w tym jego wyposażeniu. Rynek kolekcjonerski zalała fala podróbek przedmiotów związanych z historią Titanica i White Star Line, armatora, który posiadał ten oraz inne piękne statki w swojej flocie. Na wystawach prezentuje się zastawę stołową, srebrne platery pochodzące z White Star Line, ale czy faktycznie mające coś wspólnego z Titanicem? Na tej kanwie narodziła się moja pasja, związana z poszukiwaniem prawdy. 

Polska kolekcja pamiątek związanych z Titanicem

Obszarem moich zainteresowań są przedmioty użytkowe: sztućce, talerze czy wystrój statków White Star Line, w tym właśnie Titanica. Od wielu lat buduję własną kolekcję, prawdopodobnie jedyną tego typu w Polsce. To niekończąca się przygoda poszukiwania i odnajdywania oryginalnych przedmiotów, sprzed ponad 100 lat. Przygoda ta nigdy się nie skończy, gdyż w żadnej kolekcji nie można mieć wszystkiego.

Na często pojawiające się pytanie jaki jest najciekawszy element, który udało mi się zdobyć, nie umiem odpowiedzieć, gdyż każdy z nich jest inny i niesie za sobą godną przytoczenia interesującą historię. Dlatego narodziła się idea sukcesywnego przedstawiania różnych elementów kolekcji na powstałym w tym celu blogu.

Kiedy miałem kilkanaście lat, w muzeum w Anglii zobaczyłem pojedyncze sztuki zastawy stołowej wydobyte z wraku słynnego statku. Nie przypuszczałbym wówczas, że w dorosłym życiu uda mi się zdobyć identyczne egzemplarze. Kolejnym etapem mojej kolekcjonerskiej przygody życia był czas, kiedy to inne osoby zaczęły zwracać się do mnie z pytaniami o ocenę niektórych przedmiotów pochodzących z White Star Line i ich autentyczności.

Historia pewnego talerza

Warto pamiętać, że Titanic był statkiem zbudowanym w oparciu o ten sam projekt, co młodszy o rok Olympic.  Wiele elementów wyposażenia obu statków było identycznych, zdjęcia wykonane na ukończonym w 1911 roku Olympicu reklamowały również nieukończonego wówczas Titanica. 

Cafe Parisian na pokładzie Titanica i Olympica

Jednym z interesujących elementów, które udało mi się zdobyć do kolekcji jest talerz, wykonany przez znaną angielską firmę Spode Copeland we wzorze o numerze 1/9608, potocznie określanym "greek key" czyli "klucz grecki". Porcelanę z tej firmy, i m.in. w tym wzorze, zamówiono na pokład Titanica i bliźniaczego Olympica, aby służyła pasażerom pierwszej klasy w Cafe Parisian. Pojedyncze elementy z tej zastawy wydobyte z wraku Titanica są nieosiągalne dla kolekcjonerów z powodów prawnych. Olympic, pierwotnie wyposażony w identyczne zastawy stołowe, pływał do 1935 roku, kiedy to został wycofany ze służby i rozebrany, a elementy jego wyposażenia rozeszły się po całym świecie.

Talerz z zastawy używanej w Cafe Parisian

Zagadką było to, że bardzo trudno było natrafić na jakąkolwiek sztukę porcelany z "klucza greckiego", w porównaniu z innymi seriami. Jeśli gdziekolwiek pojawiały się takie pojedyncze sztuki, były zazwyczaj mocno sfatygowane. Rozwiązanie tej zagadki pojawiło się dopiero kilka lat temu, kiedy okazało się, że powodem tak rzadkiego pojawiania się na rynku kolekcjonerskim elementów tej zastawy był fakt, że bardzo duża część tego kompletu znajdywała się przez 80 lat w rękach jednej rodziny. Jeden z dyrektorów White Star Line, w momencie zakończenia służby przez Olympica w 1935 roku, przejął ze statku do użytku prywatnego kilkadziesiąt sztuk porcelany z Cafe Parisian.

Wzór potocznie określany "kluczem greckim"

Zastawa ponownie ujrzała światło dzienne dopiero w 2014 roku, gdy rodzina wspomnianego Dyrektora postanowiła się jej pozbyć. Z tego kompletu jeden talerz trafił do moich rąk, w absolutnie idealnym stanie, z doskonale zachowanym zdobieniem i monogramem "OSNC" - Oceanic Steam Navigation Company, drugą nazwą White Star Line. Wzór "greckiego klucza" znajduje się na kołnierzu talerza, w postaci transferu z 24-karatowego złota na kobaltowym tle. Wśród oznaczeń z tyłu talerza możemy rozpoznać nazwę producenta, armatora i numer seryjny wzoru. To właśnie na takich talerzach moglibyśmy zjeść posiłek, gdybyśmy byli pasażerami Titanica. 

K.M.

Titanic - Polska Kolekcja: www.1912.pl

Fanpage: www.facebook.com/<wbr></wbr>TitanicPolskaKolekcja

Minutowy klip o mojej pasji: https://youtu.be/db92EEZtHGM