Ryzyko zakupu malarstwa na aukcjach internetowych

Analizując wszystkie potencjalne sytuacje, powinniśmy omówić też czarniejszy scenariusz zakupu obrazu. Nie da się ukryć, że na platformach aukcyjnych, tak jak i w innych sferach życia, na naszą naiwność czyhają tzw. naciągacze i oszuści. Zazwyczaj próbują oni sprzedać na aukcjach kopie i falsyfikaty pod szyldem oryginalnych dzieł. Tacy sprzedawcy działają przeważnie w dwojaki sposób: ujawniają niewiele informacji albo sypią nimi z rękawa. Opis obiektu powinien dosyć jasno odsłonić karty sprzedawcy, dlatego sposoby jego prezentacji zostaną scharakteryzowane w kolejnym podpunkcie. 

Skąd biorą się falsyfikaty, jeżeli tak często możemy je oglądać na aukcjach internetowych? Nierzadko stanowią je prace wykonywane przez samych sprzedawców (mają oni odpowiednie przygotowanie artystyczne) lub są malowane na ich zamówienie. Obrazy te poddawane są różnorodnym, domowym procesom podstarzania tj. bejcowaniu pleców płótna, malowaniu ramy, wymianie elementów wspierających, wykorzystaniu starych płócien, dobieraniu ram itp. 

Drugą metodą tworzenia jeszcze lepszych falsyfikatów jest wykorzystanie obrazów z epoki i wtórne narzucenie sygnatury czy monogramu kopiowanego artysty. W takich przypadkach sprzedający musi wykazać się jednak podstawową wiedzą z zakresu historii sztuki - znać techniki malarskie tak, aby trafnie dopasować styl do danego artysty. Niestety z prawidłową identyfikacją takich dzieł mają problemy nawet specjaliści wyższego szczebla. 

3. Opis aukcji kluczem do zrozumienia zagadki. Przekaz słowny sprzedawcy stanowi najważniejsze hasła kluczowe dla zainteresowanego kupnem obrazu. Jak już wcześniej wspomniałam, najczęściej mamy do czynienia z objęciem dwóch różniących się od siebie strategii sprzedaży. Sprzedawca, który jest ubogi w słowach stara się przede wszystkim ograniczyć swoją odpowiedzialność za nieuczciwe zamiary. Dosyć często, w przypadku czytelnych podpisów (sygnatur), które widnieją na pracy, sprzedawca używa określeń - obraz sygnowany jak na zdjęciach, nie podając w tekście bezpośrednio nazwiska autora. Nie chce bowiem, aby to z jego ust padła sugestia, czyj to obraz, ponieważ klient i tak sam to odczyta. Tym samym nie podaje innych dodatkowych informacji dotyczących życiorysu artysty, które klient bez problemu samodzielnie "wygoogluje" utrwalając się w przekonaniu, że trafił na nie lada okazję! Jest to bardzo często celowy zabieg, który ma za zadanie pobudzić wyobraźnię klienta i naprowadzić go na następujący tok myślenia: "ta aukcja to świetna okazja, sprzedawca nie wie, co sprzedaje!" , "sprzedawca nie postarał się o sprawdzenie nazwiska artysty w sieci, powinienem wykorzystać okazję cenową!" itp.

Taki sprzedawca najczęściej nie podaje w opisie aukcji, skąd obraz trafił w jego posiadanie i nie publikuje zbyt dużej ilości jego zdjęć. Często zapytany o dodatkowe fakty odpowiada równie niechętnie, zdawkowo lub nie odpowiada wcale. W tej grupie najpewniej jest szukać fałszerzy, jednak musimy pamiętać, że takie zachowanie nie zawsze musi świadczyć o próbie oszustwa, możemy po prostu natknąć się na osobę, która rzeczywiście sprzedaje obraz bez jakiejkolwiek wiedzy i minimum wysiłku. Kwestia szczęścia?

Przeciwieństwem bardzo zdawkowego prezentowania obrazu na aukcji są wyczerpujące opisy, w których nie brakuje przymiotników, faktów czy dat. W dużej mierze w tej grupie sprzedawców odnajdziemy osoby, które nie są świadome towaru, jaki sprzedają (wydaje im się, że mają "coś dobrego"), są jednak i tacy, którzy celowo wprowadzają nas w błąd. Przygotowawszy się wcześniej (analizują np. wyniki prac uzyskane przez domy aukcyjne), starają się wywrzeć na nas jak najlepsze, przekonujące wrażenie. Wielu takich sprzedawców tłumaczy pochodzenie obrazu, jako pamiątkę po swoich przodkach: "mój dziadek dostał ten obraz od Niemców", "dziadkowie w ucieczce zabierali z domu wszystko, co było pod ręką, w tych rzeczach znalazł się również ten obraz", "mój dziadek opowiadał mi, że ten obraz przyniósł do domu jego ojciec". Jeżeli założymy, że 10% tych tłumaczeń stanowi prawdę, to w przypadku pozostałych zadajmy sobie pytanie, czy tak chętnie pozbywamy się wartościowych pamiątek rodzinnych za grosze? Realnie patrząc, jeżeli dochodzi do sytuacji, w których z przyczyn finansowych chcemy odsprzedać przedmioty, które są w rodzinie od lat, wówczas mamy na ich temat wysokie wyobrażenia cenowe i nie pozbywamy się ich za byle jakie pieniądze. W takich sytuacjach polecam Państwu dopytać, z jakich terenów pochodził ów dziadek, gdzie pracował, że udało mu się nabyć takie prace, aby wrócić do punktu wyjścia i zebrać choć trochę dodatkowych informacji o sprzedawcy. 

W kolejnej części omówię dla Państwa dodatkowe praktyki, jakie co raz częściej wykorzystują nieuczciwi sprzedawcy. Jeżeli mają Państwo swoje spostrzeżenia lub niemiłe doświadczenia - prosimy o kontakt z redakcją. Chętnie przedstawimy również sprawdzone sposoby i metody, jakimi można znaleźć rzetelnych sprzedawców malarstwa w sieci.