Patroni kategorii

Piwo w liczbach cz. II

Piwo ciemne-słodowe, fot. ze zbioru autora

Publikacja: 03.09.2011

Kto z Państwa uważnie śledzi moje opracowania zapewne wie, o czym dziś chcę dla Państwa napisać. Otóż, dziś rozpoczynam kontynuację swojego poprzedniego artykułu o piwnych datach, statystykach i liczbach przedstawiającego okres od roku 1945 po chwilę obecną - tak wiec zaczynamy...

Wraz z końcem II Wojny Światowej wytwarzanie piwa przechodzi "złoty okres". Nowoczesne jak na owe czasy technologie pozwalają na modernizację i rozbudowę, a co za tym idzie na znaczny wzrost produkcji złocistego napoju. Z uwagi na upaństwowienie, powstaje wiele Zakładów Piwowarskich zrzeszających pod sobą od kilku do kilkunastu browarów, a sama produkcja zarówno w Polsce jak i na świecie stale rośnie, by w latach 80-tych ubiegłego wieku wynieść ponad 920 mln hektolitrów piwa. W czołówce producentów światowych jest Europa z 47% udziałem ogólnej produkcji, następnie z 37% produkcją jest kontynent amerykański, a daleko w tyle zostaje Azja. Następuje główny podział na piwa górnej (typu Ale), dolnej (znane u nas najbardziej Pilsnery) oraz spontanicznej fermentacji (jak choćby słynny belgijski Lambic). Produkowanych jest wiele rodzajów, gatunków i podgatunków piwa o różnej mocy, zawartości alkoholu, barwie i ekstraktywności. W kraju prym wiodą piwa o zawartości alkoholu od, 3 do 6%, choć zdarzają się też piwa mocniejsze, te mające więcej niż 7% alkoholu. Świtowe trendy w produkcji też nie odbiegają od rodzimej produkcji - choć jak wszędzie zdążają się wyjątki. Jako ciekawostkę należy wymienić najmocniejsze piwo świata wyprodukowane w Szwajcarii, nosi ono nazwę "Samichlaus Bier" czyli "Piwo Świętego Mikołaja". Charakteryzuje się ono piękną akacjową zielenią, bogatym bukietem smaku i mimo że jego moc to aż 14% alkoholu, to nie wyczuwa się w nim ostrego posmaku. Piwo to ważone jest specjalnie raz w roku właśnie 6 grudnia. Co do rekordów w produkcji mocnego piwa - w ostatnim czasie podawano, że Szkocki browar BrewDog wyprodukował piwo o mocy 41% - lecz kwestię tę zostawiam bez komentarza i do własnej opinii szanownych Państwa czytelników...

Piwo Gdańskie
Piwo Gdańskie, fot. ze zbioru autora

Niezmierna popularność piwa na świecie, jak i wzmożona jego konsumpcja powoduje, że produkcja tego napoju ciągle wzrasta. W latach 90-tych XX w. największe koncerny światowe produkowały olbrzymie ilości piwa. Tylko jeden browar w Sant - Luis w stanie Missouri (USA) wyprodukował go 28 mln hektolitrów. Dla porównania inne piwowarskie potęgi świata, chociaż  znacznie odbiegają wielkością swej produkcji od wspomnianego browaru z USA, też mogą poszczycić się wytwarzaniem ogromnej ilości tego trunku - browary takie jak Kronenenbourg (Francja) - 6 milionów hektolitrów, Calsberg (Dania) - 4, 4 miliona hektolitrów czy Heineken (Holandia) - 3, 8 miliona hektolitrów - to potentaci piwnego rynku. Cytując stare porzekadło "cudze chwalicie, swego nie znacie" trzeba tu również ująć wielkość produkcji polskich browarów - brzeski browar w Okocimiu, w tamtych czasach, jako pierwszy w kraju wyprodukował 1 milion hektolitrów piwa.

Zajmijmy się teraz rodzimą produkcją - według danych ze stycznia 2011 roku, w Polsce działają 64 browary, w tym 45 browarów przemysłowych i 19 browarów rzemieślniczych. Produkują one rocznie ponad 50 milionów hektolitrów piwa - jest to blisko 12 miliardów kufli tego złocistego trunku. Niewątpliwie największym producentem w branży piwowarskiej jest Grupa Żywiec, powstała ona w wyniku prywatyzacji w 1991 roku kilku polskich browarów, w 1994 roku strategicznym udziałowcem grupy został Heineken International Beheer.B.V. Arcyksiążęcy browar w Żywcu ma jedną z najnowocześniejszych linii rozlewniczych ze wszystkich browarów w Polsce. Urządzenie zwane "monoblok" potrafi napełnić blisko 60 tysięcy puszek na godzinę, w sezonie zaś, gdzie wykorzystuje się praktycznie pełne moce przerobowe - zakład na dobę rozlewa 25-30 tysięcy hektolitrów, czyli 2, 5 - 3 miliony butelek. Dla przedstawienia ogromu tej liczby, nadmienię, że tyle właśnie wynosiła produkcja browaru w 1884 r. i to w ciągu całego roku... Browar dysponuje dwoma z 10-ciu największych na świecie kadzi, których średnica to 12, 4 m - browar do swojej rocznej produkcji zużywa 1500 wagonów kolejowych słodu, a w największym jego tankofermentatorze mieści się 800 tysięcy półlitrowych kufli piwa.

Jasne Ostrowskie
Jasne Ostrowskie, fot. ze zbioru autora

Niemniej wielkimi osiągnięciami może poszczycić się drogi z polskich liderów branży piwowarskiej - browar Tychy, który to nieprzerwanie od 382 lat warzy piwo. Jest to jeden z najstarszych i najdłużej do dziś działających browarów w kraju. Choć za formalną datę założenia browaru uważa się rok 1629, to w urbarzu pszczyńskim już w 1613 roku istniał zapis o jego funkcjonowaniu. Książęcy browar w Tychach może pochwalić się, że jako pierwszy w kraju, w rocznicę 330-to lecia swego istnienia, wprowadził na rynek piwo w butelkach 0, 33 l (typu "baryłka") zwane popularnie - bączkami. W 2004 roku, również jako pierwszy w Polsce, browar otworzył Tyskie Muzeum Piwowarstwa, zwane dziś Tyskim Browarium.
Trzecim z kolosów krajowego przemysłu piwowarskiego jest Okocim, wchodzący w skład Calsberg Polska. Koncern ten powstał w 1996 roku, jako pierwszy w kraju, w 1990 roku, został przekształcony w jednoosobową spółkę skarbu państwa. Okocim jest też pionierem w rozlewie piwa do puszki, gdyż to właśnie z tego browaru w 1991 roku wyszła na rynek pierwsza w kraju puszka piwa.

Spożycie piwa w Polsce oscyluje w granicach 35 litrów rocznie na jednego mieszkańca, co daje nam 5 miejsce w spożyciu tego napoju na świecie - dla porównania dzierżące prym Czechy oszacowuje się na około 160 litrów w ciągu roku na mieszkańca.

Tak doszliśmy do końca tego statystycznego przewodnika po piwie, w kolejnym ze swoich opracowań przybliżę Państwu dokładniejszy opis największych browarów w kraju - i tak kolejno pozwolę sobie opisać zakłady w Żywcu, Tychach i Okocimiu. Już dziś serdecznie zapraszam do zapoznania się z ich losami na przestrzeni dziejów i poznania ich historii.

Opracowanie:
Robert Winkler
tel. 0-501-985-369
[email protected]